Khu Bảo tồn Thiên nhiên Xuân Liên thành lập năm 1999, diện tích khoảng 27.668 ha, gồm rừng tự nhiên, sông hồ. Đây là một trong 55 Khu Bảo tồn thiên nhiên của Việt Nam. Rừng có vai trò vô cùng quan trọng đối với con người và giúp duy trì hệ sinh thái. Khu Bảo tồn Thiên nhiên thuộc tỉnh Thanh Hóa này có vai trò quan trọng, bảo vệ thượng nguồn Sông Chu. Đây cũng là nơi giáp ranh với Lào, trên dãy núi Sầm Nưa (Lào).
Là nơi sinh sống của nhiều loài động thực vật quý hiếm như: Bò tót, Voọc xám, Vượn đen má trắng, Mang Roosevelt (Muntiacus rooseveltorum), Thông nàng (Podocarpus imbricatus), Sa mu (Cunninghamia konishii) và Pơ mu (Fokienia hodginsii), Vù hương (Cinnamomum balansae)…
Tại Khu Bảo tồn Thiên nhiên Xuân Liên hiện nay có khoảng 150 ha rừng nghèo kiệt, trước đây vốn là đất canh tác của người dân địa phương. Khi Khu Bảo tồn Thiên nhiên Xuân Liên được thành lập, người dân di cư ra ngoài, để lại các khu đất nương rẫy không có rừng. Khu Bảo tồn Thiên nhiên Xuân Liên đã bước đầu gây trồng cây rừng trên những vùng đất này. Tuy nhiên, trải qua 20 năm, đây vẫn là những khu rừng nghèo kiệt, ít loài.
Hoạt động trồng làm giàu rừng này nhằm hồi phục khu rừng bị nghèo kiệt, bằng các loài cây bản địa đa mục đích như cây gỗ, cây làm thức ăn cho động vật hoang dã, cây thuốc. Cây trồng làm giàu rừng, góp phần gia tăng số loài, đặc biệt là thức ăn cho các loài hoang dã, giúp chúng có thể sinh sống trong rừng, thay vì phải ra khu vực dân cư để kiếm ăn. Đồng thời, duy trì các giá trị đa dạng sinh học, làm tăng giá trị du lịch, nghỉ dưỡng của rừng.
